Anayasa Mahkemesine Başvuru – Aym avukatı

Anayasa Mahkemesi başvurusunda aym avukatı olarak nelere dikkat etmeliyiz, aym başvurusunda avukatın önemi nedir, süreler ve sonuçları nasıl olmaktadır? Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru ile ilgili olarak bilgi amacı ile hazırlanmıştır.

Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Nedir?

Türkiye Cumhuriyeti Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne 1954 yılında taraf olmuş; Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine bireysel başvuru hakkını 1987’de, zorunlu yargılama yetkisini ise 1990 yılında kabul etmiştir. 2004 yılında yapılan anayasa değişikliğiyle de başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere, Türkiye’nin taraf olduğu temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşmelere, kanunların üzerinde bir değer atfedilmiştir. Temel haklarla ilgili “evrensel ölçütlere” atıf yapan değişikliklerin son halkasını ise, 2010 yılında yapılan Anayasa değişikliğiyle Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolunun açılması oluşturmuştur.

Bireysel başvurunun uygulamaya geçirilmesiyle, kamu gücünü kullanan kişi ve kurumların sebep olduğu hak ihlallerine karşı 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren anayasal yargı denetimi başlatılmıştır. 23 Eylül 2012 tarihi itibarıyla; Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamında güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerden herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla herkes Anayasa Mahkemesine başvurabilmektedir.

Anayasa Mahkemesi Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Egemenlik yetkisi içerisindeki coğrafi alandaki kamu işlem, eylem ve ihmalleri inceler. Yabancı devletler veya uluslararası örgütler aleyhine inceleme yetkisi yoktur. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru avukatı olarak bu tarz ihlallerin AİHM, tahkim veya uluslararası örgütlerce öngörülen yasal yollara gidilmesini tavsiye etmekteyiz.

Kural olarak mağdur statüsüne sahip (doğrudan, güncel ve kişisel bir hak ihlali doğan) her gerçek kişi bireysel başvuruda bulunabilmektedir.

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Dikkat Edilmesi Gerekli Noktalar Nelerdir?

– Başvuruda ileri sürülen iddiaların temellendirilmesi için gerekli görülen belgelerin tarih sırasına göre numaralandırılarak her bir belgenin ana başlıklar hâlinde aşağıdaki kısma yazılması gerekmektedir.

– Bireysel başvuru dosyaları kararın verildiği yılı takip eden yıldan başlamak üzere bir (1) yıl sonra imha edilir. Bu nedenle başvuru evrakının onaylı suretlerden oluşturulmasına dikkat edilmesi önerilir.

– Belgelerin eksiksiz ve okunaklı olması gerekmektedir.

– Göndereceğiniz belgelerle ilgili aşağıdaki kurallara kesinlikle uyulmalıdır:

* Belgeleri tarih sırasına göre çok kısa ve özlü bir şekilde tanımlayarak düzenleyiniz.

* Sayfaları sırasına göre numaralandırınız,

* Belgeleri birbirine tutturmak için zımba, ataş, yapıştırıcı bant kullanmayınız.

Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuruda Sıkça Sorulan Sorular

Bireysel başvuru hangi tarihten itibaren kesinleşen kararlar için yapılabilir?

Anayasa Mahkemesi 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan başvuruları incelemektedir. Bu tarihten önce kesinleşen kararlar ise incelenmemektedir.

Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru nereye yapılır?

Bireysel başvurular;

• Anayasa Mahkemesinde bulunan bireysel başvuru noktası

• Mahkemeler ve Cumhuriyet Başsavcılıkları

• Yurt dışı temsilciliklerinde gerçekleştirilmektedir.

Başvuruların başvuruya konu kararı veren mahkemeler vasıtasıyla yapılma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru bizzat mı yapılır?

Bireysel başvurular bizzat başvurucu, başvurucunun kanuni temsilcisi ya da alanında uzman aym avukatı tarafından yapılabilir.

Bireysel başvuru hangi tarihten itibaren ve kaç gün içinde yapılmalıdır?

Bireysel başvuru;

• İdari ve yargısal hak arama yolları tamamlandıktan (temyiz, istinaf gibi) ve karar, başvurucu tarafından öğrenildikten,

• Başka hak arama yolları yoksa Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru ihlal öğrenildikten sonra 30 (otuz) gün içinde yapılmalıdır.

Mazeret sebebiyle süresi içinde başvuruda bulunulamazsa, ne yapılmalıdır?

Mücbir sebep veya ağır hastalık gibi haklı bir mazeret nedeniyle 30 (otuz) günlük başvuru süresinin kaçırılması hâlinde mazeretin kalktığı tarihten itibaren en geç 15 (on beş) gün içinde mazerete ilişkin belgelerle başvuru yapılabilir.

Adli tatilde başvuru süresi işlemeye devam eder mi?

Anayasa Mahkemesi adli tatilde de çalışmaya devam ettiği için başvuru süresi ve verilen diğer süreler işlemeye devam eder.

Bireysel başvuru yapmak için ücret ödemem gerekiyor mu?

Bireysel başvuru harca tabidir. Başvuru ücreti Maliye veznelerine yatırılabilir. Ayrıca başvuru, doğrudan Anayasa Mahkemesine yapılıyorsa aynı anda başvuru ücreti de ödenebilir. Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru avukat aracılığı ile yapılcaksa ödenecek vekalet ücreti avukat ile müvekkil arasında belirlenecektir.

Bireysel başvuruya sonradan bilgi, belge eklemek mümkün müdür?

Başvuruya ilişkin tüm bilgi, belge ve talepler mutlaka yazılı olarak bildirilmelidir. İlgili bilgi veya belgelerin Anayasa Mahkemesine doğrudan verilmesi ya da mahkemeler, Cumhuriyet başsavcılıkları veya yurt dışı temsilcilikleri aracılığıyla gönderilmesi gerekir.

Bireysel başvuru formunda ya da eklerinde eksiklik varsa başvuru reddedilir mi?

Başvurunuzda eksiklik tespit edilmesi durumunda 15 (on beş) gün süre verilmektedir. Bu süre içinde bildirilen eksiklikler tamamlanmadığı takdirde başvuru, Komisyonlar Başraportörü tarafından idari yönden reddedilir. Bu karara 7 (yedi) gün içinde itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen karar kesindir.

Anayasa Mahkemesine kimler bireysel başvuru yapabilir?

Kural olarak Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve bunlara ek olarak Türkiye’nin taraf olduğu protokollerin ortaklaşa güvence altına aldığı temel hak ve özgürlüklerden herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiğini iddia eden herkes bireysel başvuruda bulunabilir.

Başvuru formuna hangi belgeler eklemek gerekiyor?

Dayanılan deliller ile ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem veya kararların aslı ya da onaylı örneklerinin başvuru formuna eklenmesi şarttır. Bunun yanı sıra bireysel başvuru formuna aşağıdaki belgelerden gerekli olanlar eklenmelidir:

• Kanuni temsilci vasıtasıyla takip edilen başvurularda kanuni temsilcinin başvurucuyu temsile yetkili olduğuna dair belge (vasi aracılığıyla yapılan başvurularda vesayet kararı örneği gibi),

• Avukat vasıtasıyla takip edilen başvurularda avukatın başvurucuyu temsile yetkili olduğuna dair baro pulu ve vekâlet suret harcının ödendiğini gösteren belgenin ekli olduğu vekâletname

• Harcın ödendiğine dair belge

• Başvuru bizzat yapılmış ise başvurucunun kimliğini tespite yarar resmi belgenin onaylı örneği

• Tüzel kişilerde tüzel kişiliği temsile yetki belgesi

• Nihai karar ya da işlemi öğrenme tarihini gösteren belge

• İhlal iddialarını temellendirecek belgelerin onaylı örnekleri

• Tazminat talebi varsa uğranılan zarar ve buna ilişkin belgeler

• Olağan ve olağanüstü kanun yolu başvuru dilekçelerinin onaylı örnekleri

• Başvuru süresinde yapılamamışsa varsa mazereti ispatlayan belgeler

• Adli yardım talebi varsa yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren belgeler

Yabancı ülke vatandaşları da bireysel başvuruda bulunabilir mi?

Yabancı ülke vatandaşları bireysel başvuruda bulunma hakkına sahiptir. Bununla birlikte yabancılar “yalnızca Türk vatandaşlarına tanınan haklar” ile ilgili -örneğin seçme ve seçilme hakkı gibi- bireysel başvuruda bulunamaz.

Başvuru yaparken kimlik bilgilerin gizli tutulması mümkün mü?

Başvuru formunda başvurucunun kimliğini gizli tutması mümkün değildir. Ancak başvurucu, Anayasa Mahkemesinden kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulması talebinde bulunabilir. Başvurucunun bu talebinin gerekçelerini açıkça belirtmesi gerekir. Bölümler ya da Genel Kurul tarafından başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebi kabul edildiği takdirde Anayasa Mahkemesinin kurumsal internet sayfasında ya da Resmî Gazete’de yayımlanan kararda başvurucunun ad ve soyadının baş harfleri kullanılmaktadır.

Anayasa Mahkemesine tüzel kişiler (şirketler..) bireysel başvuru yapabilir mi?

Kamu tüzel kişileri bireysel başvuru yapamaz. Özel hukuk tüzel kişilerinin (sendikalar, dernekler, vakıflar, ticari ortaklıklar vb.) sadece tüzel kişiliğe ait haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle bireysel başvuruda bulunmaları mümkündür.

İdari ve yargısal başvuru yollarının tüketilmesi ne anlama geliyor?

İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş olan idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmesi anlamına gelir. İhlal iddialarına ilişkin olarak idari başvuru yollarının ve varsa ilk derece mahkemeleri, istinaf mahkemeleri ve temyiz başvuru yollarının tüketilmesinden sonra bireysel başvuruda bulunulabilir.

Bireysel başvuru yaptıktan sonra başvurudan vazgeçebilir miyim?

Bireysel başvurudan vazgeçmek veya feragat etmek mümkündür. Bu durumda düşme kararı verilebilir.

Tedbir kararı ne anlama gelir?

Tedbir kararı, başvurucunun yaşamına ya da maddi ve manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlikenin bulunduğu tespit edildiğinde temel haklarının korunması için verilen karardır. Bu kararın verilmesi durumunda kamu gücü işleminin icra/infaz edilebilirliği tedbiren durdurulmaktadır.

Bireysel başvuruda hangi taleplerde bulunulabilinir?

Bireysel başvuruda, ihlalin tespiti ile ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa yeniden yargılama yapılması veya tazminat talep edilebilir.

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruya Konu Edilebilecek Bazı Haklar

1. Özgürlük ve Güvenlik Hakkı

2. İfade Özgürlüğü

3. Örgütlenme ve Toplanma Özgürlüğü

4. Adil Yargılanma Hakkı

• Mahkeme Hakkı
• Mahkemeye erişim hakkı
• Karar hakkı
• Kararın icrası hakkı
• Kanunla Kurulmuş, Bağımsız ve Tarafsız Yargı
• Yerinde Yargılanma Hakkı
• Kanuni hâkim güvencesi
• Makul Sürede Yargılanma Hakkı
• Yargılamaya etkili katılma hakkı
• Gerekçeli karar hakkı
• Hukuki Güvenlik İlkesi
• Aleni Yargılama Hakkı ve Aleni Karar Hakkı
• Masumiyet Karinesi
• İsnat edilen suçu öğrenme hakkı
• Savunma için yeterli zaman ve kolaylıklara sahip olma hakkı
• Bizzat, müdafii vasıtasıyla veya adli yardımla savunma hakkı
• Tanık dinletme ve tanık sorgulama hakkı
• Tercümandan ücretsiz yararlanma hakkı

5. Yaşama Hakkı

6. Mülkiyet Hakkı

7. Özel Yaşama ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı

Anayasa Mahkemesine Başvuru Avukat ile mi Yapılmalıdır?

Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru yolu ile başvuruda mahkeme tarafından tanınan hakların ihlali gerekmektedir. Bireysel başvuru esas bakımından olduğu kadar usul bakımından da çok sıkı incelenmektedir. Vatandaşlar ve avukatlarca yapılan bireysel başvuruların büyük bir kısmı usuli nedenlerle kabul edilemez olarak bulunmaktadır. Bu nedenle kişilerin ihlal edilen hakları incelenmeksizin başvurunun reddi ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle alanında uzman aym avukatı – anayasa mahkemesi başvuru avukatı ile bireysel başvuruyu yapmak çok önemlidir.

Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Avukatına Ulaşın

Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun mahiyeti ve sonuçları değerlendirildiğinde alanında uzman bir avukat aracılığı ile bireysel başvuru işlemlerin yapılması önem arz etmektedir. Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru hakkında uzman avukatımızdan destek almak için iletişim kanallarımız aracılığı ile bize ulaşabilirsiniz.

iletişim sayfamız için tıklayınız