İcra takibi; alacaklıların borçluların varlıklarını tahsil etmek için takip ettiği bir yöntemdir. Ancak, bazı durumlarda haciz yoluyla malların tahsili mümkün olmayabilir. İcra iflas kanunu madde 82 ve devam maddeleri, haczi caiz olmayan malların neler olduğunu belirlemektedir.
Haczi caiz olmayan mallar, borçlunun yaşam standardını korumak için gerekli olanları içerir. Bu tür mallar arasında borçlunun kişisel eşyaları, temel gıda malzemeleri, giyim eşyaları ve ev eşyaları gibi temel ihtiyaçlar yer almaktadır. Bunun yanı sıra, haczi caiz olmayan mallar arasında borçlunun çalışma araçları, sağlık ekipmanları ve engelli kişilere özgü araçlar, emekli maaşları, ölüm aylıkları da yer almaktadır.
Borçlunun sahip olduğu mal varlığı, borcun tahsil edilmesi için yeterli değilse, haciz işlemi yapılamaz.
Sonuç olarak, icra iflas kanunu madde 82 ve devam maddeleri, alacaklıların borçlu varlıklarını tahsil etmek için takip edeceği yöntemleri belirler. Ancak, bazı durumlarda haciz yoluyla tahsil edilemeyecek haczi caiz olmayan mallar vardır. Alacaklıların, borçlu hakkında bilgi toplama işlemi yaparak, bu malları belirlemesi gerekmektedir. Böylece, borçlu yaşam standardını koruyacak temel ihtiyaçlarına sahip olabilir.
İcra İflas Kanunu haczedilemez ve kısmen haczedilebilir hususları belirlemiştir. Madde 82’de hüküm altına alınmıştır.
Ölüm Aylığına Haciz Konulabilir mi?
Hangi Hallerde Emekli Maaşına Haciz Konulabilir?
Haczi caiz olmayan mallar ve haklar:
Madde 82 – Aşağıdaki şeyler haczolunamaz:
1. Devlet malları ile mahsus kanunlarında haczi caiz olmadığı gösterilen mallar,
2. Ekonomik faaliyeti, sermayesinden ziyade bedenî çalışmasına dayanan borçlunun mesleğini sürdürebilmesi için gerekli olan her türlü eşya,
3. Para, kıymetli evrak, altın, gümüş, değerli taş, antika veya süs eşyası gibi kıymetli şeyler hariç olmak üzere, borçlu ve aynı çatı altında yaşayan aile bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası,(1)
4. Borçlu çiftçi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan arazi ve çift hayvanları ve nakil vasıtaları ve diğer eklenti ve ziraat aletleri; değilse, sanat ve mesleki için lüzumlu olan alat ve edevat ve kitapları ve arabacı, kayıkçı, hamal gibi küçük nakliye erbabının geçimlerini temin eden nakil vasıtaları,
5. Borçlu ve ailesinin idareleri için lüzumlu ise borçlunun tercih edeceği bir süt veren mandası veya ineği veyahut üç keçi veya koyunu ve bunların üç aylık yem ve yataklıkları,
6. Borçlunun ve ailesinin iki aylık yiyecek ve yakacakları ve borçlu çiftçi ise gelecek mahsül için lazım olan tohumluğu,
7. Borçlu bağ, bahçe veya meyva veya sebze yetiştiricisi ise kendisinin ve ailesinin geçimi için zaruri olan bağ bahçe ve bu sanat için lüzumlu bulunan alat ve edevat, Geçimi hayvan yetiştirmeye münhasır olan borçlunun kendisi ve ailesinin maişetleri için zaruri olan miktarı ve bu hayvanların üç aylık yem ve yataklıkları, 8. Borçlar Kanununun 510 uncu maddesi mucibince haczolunmamak üzere tesis edilmiş olan kaydı hayatla iratlar, 9. Memleketin ordu ve zabıta hizmetlerinde malül olanlara bağlanan emeklilik maaşları ile bu hizmetlerden birinin ifası sebebiyle ailelerine bağlanan maaşlar ve ordunun hava ve denizaltı mensuplarına verilen uçuş ve dalış tazminat ve ikramiyeleri, Askeri malüllerle, şehit yetimlerine verilen terfi zammı ve 1485 numaralı kanun hükmüne göre verilen inhisar beyiye hisseleri,
10. Bir muavenet sandığı veya cemiyeti tarafından hastalık, zaruret ve ölüm gibi hallerde bağlanan maaşlar, _ (1) 28/3/2023 tarihli ve 7445 sayılı Kanunun 2 nci maddesiyle bu bentte yer alan “bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri” ibaresi “bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası” şeklinde değiştirilmiştir. 1262-1 11. Vücut veya sıhhat üzerine ika edilen zararlar için tazminat olarak mutazarrırın kendisine veya ailesine toptan veya irat şeklinde verilen veya verilmesi lazım gelen paralar,
12. (Değişik: 2/7/2012-6352/16 md.) Borçlunun haline münasip evi, 13. (Ek: 2/7/2012-6352/16 md.) Öğrenci bursları. Medeni Kanunun 807 nci maddesi hükmü saklıdır. 2, 4, 5, 7 ve 12 numaralı bendlerdeki istisna, borcun bu eşya bedelinden doğmaması haline munhasırdır.(1) (Ek fıkra: 2/7/2012-6352/16 md.) Birinci fıkranın (2), (4), (7) ve (12) numaralı bentlerinde sayılan malların kıymetinin fazla olması durumunda, bedelinden haline münasip bir kısmı, ihtiyacını karşılayabilmesi amacıyla borçluya bırakılmak üzere haczedilerek satılır. (Ek fıkra: 2/7/2012-6352/16 md.) İcra memuru, haczi talep edilen mal veya hakların haczinin caiz olup olmadığını değerlendirir ve talebin kabulüne veya reddine karar verir. Kısmen haczi caiz olan şeyler:
Madde 83 – Maaşlar, tahsisat ve her nevi ücretler, intifa hakları ve hasılatı, ilama müstenit olmayan nafakalar, tekaüt maaşları, sigortalar veya tekaüt sandıkları tarafından tahsis edilen iratlar, borçlu ve ailesinin geçinmeleri için icra memurunca lüzumlu olarak takdir edilen miktar tenzil edildikten sonra haczedilebir. Ancak haczedilecek miktar bunların dörtte birinden az olamaz. Birden fazla haciz var ise sıraya konur. Sırada önde olan haczin kesintisi bitmedikçe sonraki haciz için kesintiye geçilemez. Önceden yapılan anlaşmalar: Madde 83/a – (Ek: 18/2/1965-538/47 md.) 82 ve 83 üncü maddelerde yazılı mal ve hakların haczolunabileceğine dair önceden yapılan anlaşmalar muteber değildir.
Alanında uzman avukat aracılığı ile icra dairelerinde yürütülen icra takiplerinin süreçleri, sonuçları, etkileri ve hukuken ne yapılabileceği hakkında bilgi almak için iletişim kanallarımız aracılığı bize ulaşabilirsiniz.